[Extreme History] SoftRAM โปรแกรมเพิ่มแรม 2 เท่า การแกงหม้อใหญ่แห่งวงการ IT

หลายคนอาจจะเคยเล่นมีม GPU.jpg หรือมุก Download RAM กันมาบ้าง และคิดว่า “ใครมันจะบ้าเพิ่มแรมด้วยโปรแกรม” แต่รู้หรือไม่ว่าในปี 1995 เคยมีการหลอกลวงแบบนี้เกิดขึ้นในโลกคอมพิวเตอร์ แถมยังขายในราคาแพงหูฉี่ วันนี้ผมจะพาเพื่อน ๆ ไปพบกับเรื่องราวของ SoftRAM เพิ่มแรม 2 เท่า แกงหม้อใหญ่แห่งวงการ IT ครับ

จุดเริ่มต้นของ SoftRAM

ย้อนกลับไปเมื่อเดือนมีนาคม ปี 1995 (แอดยังไม่เกิดเลยนะนี่ 5555) ซึ่งเป็นช่วงเวลา 3 เดือนก่อนการเปิดตัว Windows 95 บริษัท Syncronys Softcorp ได้เปิดตัวโปรแกรมที่มีชื่อว่า SoftRAM สำหรับ Windows 3.1 โดยมีคุณสมบัติเพิ่มแรมเครื่องเป็น 2 เท่า จากแรม 4 MB จะกลายเป็น 8 MB หรือจากแรม 16 MB จะกลายเป็นแรม 32 MB !!

เชื่อว่าคนที่ผ่านยุคนั้นมาจะเข้าใจดีว่าแรมมีราคาค่อนข้างแพง ความจุน้อย เวลาแรมไม่พอ Windows จะชอบเอ๋ออยู่บ่อย ๆ เพราะฉะนั้นถ้าเราสามารถเพิ่มแรมได้ด้วยโปรแกรมมันก็คงจะดีไม่น้อยเลยใช่ไหมล่ะ

Syncronys เคลมว่า SoftRAM จะช่วย “เพิ่มแรมในคอมของคุณได้อีกเท่าตัว” แถมยังช่วยลดปัญหาคอขวดที่เกิดจากแรมไม่เพียงพอบน Windows 3.1 ได้อีกด้วย ซึ่งข้อมูลอธิบายการทำงานของโปรแกรมเผยว่า ตัวโปรแกรมจะใช้เทคโนโลยีบีบอัดข้อมูลที่เข้าไปอยู่ในส่วน Virtual Memory ให้คอมสามารถใช้งานแรม “ของจริง” และแรม “จำลอง” ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ทีนี้หลายคนอาจจะงง ๆ เนื่องจากเวลา Windows ทำงานจริง ๆ มันอาจใช้แรมเยอะกว่าที่คอมมีอยู่ (มีแรมแค่ 4 MB ยังไงก็ใช้ไม่พอแน่ ๆ) จึงมีการพัฒนา Virtual Memory หรือแรมจำลอง ซึ่งเป็นส่วนที่ Windows สร้างไว้เพื่อ “พักข้อมูล” ที่ยังไม่ใช้ (แต่เดี๋ยวจะใช้ในอนาคต) เอาไว้ก่อน โดยใช้พื้นที่บนฮาร์ดดิสก์ที่มีความจุเยอะกว่าแรม พอถึงเวลาจะดึงข้อมูลจากแรมจำลองเข้ามาอยู่ในแรมของจริงอีกที เราเรียกการกระทำเช่นนี้ว่า Swapping (ถ้าใครใช้ Linux จะรู้จักการสร้างพาร์ตทิชัน Swap ดี) คือการสลับข้อมูลจากฮาร์ดดิสก์มายังแรมไปมานั่นเองครับ

นั่นล่ะครับคือหน้าที่ของ SoftRAM ในระหว่างที่ข้อมูลเข้าไปอยู่ใน Virtual Memory โปรแกรมจะช่วยบีบอัดข้อมูลเหล่านี้เพื่อให้เหลือพื้นที่ไว้ใช้มากขึ้น นั่นหมายความว่าแท้จริงแล้วโปรแกรมไม่ได้เพิ่มแรมให้เรา หากแต่ช่วยให้การ Swap ไฟล์ต่าง ๆ เป็นไปอย่างรวดเร็วใกล้เคียงกับการใช้แรมจริง

SoftRAM เวอร์ชันแรกสามารถขายได้ถึง 100,000 ชุด แม้ว่าจะไม่มีการทดสอบออกมาจริงจังนัก แต่บางคนกลับบอกว่าคอมของตนเร็วขึ้นจริง ก็แหงล่ะ เพราะหน้าต่างโปรแกรมมันแสดงให้เห็นว่าตอนนี้เครื่องมีแรมเป็น 2 เท่าแล้ว เป็นไปได้ว่าผู้ใช้เหล่านี้อาจจะรู้สึกไปเอง หรือโปรแกรมจะใช้ได้ผลจริง ๆ ??

จากนั้นในเดือนสิงหาคมปีเดียวกัน หลังการเปิดตัว Windows 95 บริษัท Syncronys จึงได้เปิดตัว SoftRAM95 ออกมา โดยเคลมประสิทธิภาพไว้เหมือนเดิมว่ามันสามารถเพิ่มแรมให้คอมของคุณได้อีกเท่าตัว อีกทั้งยังรองรับการใช้งานกับ Windows 95 มั่นใจได้ด้วยโลโก้รับรองจาก Microsoft โดยขายในราคา 79.95 ดอลลาร์ หรือประมาณ 2,500 บาท แถมรอบนี้ปังกว่าเดิมเพราะขายได้มากถึง 600,000 ชุดเลยทีเดียว

การสืบสวนที่จบลงด้วยการล้มละลาย

สาเหตุหนึ่งที่ทำให้ SoftRAM95 มียอดขายมากมายขนาดนี้ เนื่องจากในช่วงแรกเป็นที่ทราบกันดีว่า Windows 95 ใช้แรมเยอะขึ้นจาก Windows 3.1 มาก (อารมณ์เหมือนยุค Windows XP ไป Vista) การใช้โปรแกรมเพิ่มแรมก็คงเป็นทางเลือกที่ดีกว่าในมุมมองของผู้ใช้

แต่พอมันเริ่มมีคนใช้เยอะขึ้น ความเคลือบแคลงใจก็มากขึ้นไปตาม ๆ กัน จนกระทั่งมีการสืบสวนกันเกิดขึ้น ในเดือนธันวาคม 1995 มีการเผยแพร่ผลการทดสอบโปรแกรม SoftRAM95 จากสถาบันแห่งหนึ่งในเยอรมนี พบว่าโปรแกรมตัวนี้ไม่สามารถบีบอัดไฟล์ที่เก็บไว้ใน Virtual Memory ได้ตามที่เคลมไว้ หากแต่โปรแกรม “แอบ” เพิ่มขนาดพื้นที่เก็บไฟล์ Swap พร้อมรายงานผลแบบผิด ๆ แก่ผู้ใช้

นอกจากนี้ ตัวโปรแกรมยังมีบั๊กค้างไว้อยู่ (พบการแจ้งเตือนหลัง Debug) ยิ่งทำให้การทำงานของไฟล์ Swap บางครั้งช้ากว่าการทำงานของ Windows ตามปกติเสียอีก

การทดสอบเพิ่มเติมจาก PC Magazine เผยว่า SoftRAM ไม่ได้ช่วยเพิ่มแรมให้คอมพิวเตอร์เครื่องใดเลย แถมการทำงานของไฟล์ต่าง ๆ ที่เข้าออกแรมยังไม่แตกต่างจากสภาวะปกติ จนถึงกับบอกว่านี่ไม่ใช่โปรแกรมอรรถประโยชน์ หากแต่เป็นโปรแกรม “ไร้ประโยชน์” ต่างหาก

ที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งคือ กรณีการใช้โลโก้ Windows 95 ที่เคลมว่าโปรแกรมนี้รองรับระบบปฏิบัติการใหม่ ปกติแล้วการที่จะนำโลโก้มาใช้ได้ต้องผ่านการทดสอบความเข้ากันได้จาก Microsoft ซึ่งปรากฏว่าโปรแกรมนี้ไม่ได้ผ่านการทดสอบใด ๆ จาก Microsoft เลย

สุดท้ายคณะกรรมาธิการว่าด้วยการค้าแห่งสหพันธรัฐ (FTC) ได้ทำการสืบสวนอีกครั้งและลงความเห็นว่า สิ่งที่บริษัท Syncronys บรรยายสรรพคุณของโปรแกรม SoftRAM นั้น เป็นการทำให้ผู้บริโภคเข้าใจผิด ซึ่งโปรแกรมตัวนี้ไม่สามารถเพิ่มแรมให้กับคอมพิวเตอร์ Windows 95 ได้ และไม่สามารถเพิ่มความเร็ว เพิ่มความจุ หรือเพิ่มประสิทธิภาพใด ๆ ได้เลย

เมื่อเป็นเช่นนั้นจึงเกิดการฟ้องร้องหมู่ มีผู้ใช้จำนวนหนึ่งเรียกร้องค่าเสียหายจากบริษัท ซึ่งทางบริษัทก็พร้อมที่จะคืนเงินให้กับผู้ใช้ที่ไม่พึงพอใจโปรแกรม SoftRAM โดยหากนำสินค้ามาคืนก็จะได้รับเงินกลับไป 10 ดอลลาร์ ใช่แล้วครับ !! ได้เงินคืนแค่ 10 ดอลลาร์

โปรแกรมตัวนี้ถูกเรียกว่า Placebo Software ทำให้ผู้ใช้เกิดอุปทานว่าคอมพิวเตอร์ของตัวเองเร็วขึ้น เพียงแค่เห็นข้อความที่แสดงบนหน้าต่างโปรแกรมว่าแรมเพิ่มขึ้น คล้ายกับการใช้ยาหลอก ๆ ให้ผู้ป่วยที่คิดไปเองหายจากอาการป่วยครับ

ในที่สุดบริษัท Syncronys Softcorp ได้ล้มละลายในปี 1998 โดยเป็นหนี้กว่า 4.5 ล้านดอลลาร์ (และหนึ่งในจำนวนเจ้าหนี้คือลูกค้าที่เคยซื้อ SoftRAM ไปใช้แต่ยังไม่ได้รับเงินคืน) เพราะนำไปใช้พัฒนาโปรแกรมที่ไม่ได้เรื่องเป็นโหล โปรแกรมสุดท้ายที่ปล่อยออกมาคือ UpgradeAID 98 ที่สามารถดาวน์เกรด Windows 98 ไปเป็น Windows 95 โดยไม่สูญเสียข้อมูลใด ๆ แน่นอนว่ามันคงขายได้ไม่ค่อยดีเท่าไรครับ

ขอขอบคุณข้อมูลจาก https://web.archive.org/web/20050111011326/http://www.heise.de/ct/english/95/12/100/